Nazwy lokalne

Tablica. Mapa wsi Szczypiorno z naniesionymi nazwami lokalnymi, występującymi w tej wsi.

Nazwy lokalne gminy Pomiechówek

Agronomówka – wieś Stanisławowo. Budynek pod nr.17. Według relacji osób starszych na początku XX wieku mieściła się tam szkoła dla miejscowych dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kierownikiem tej szkoły był nauczyciel o nazwisku Rzemajtys (?). Szkoła przestała pełnić swoją funkcję jeszcze przed wybuchem II-ej wojny światowej. Budynek i grunt przejęła Gmina Pomiechówek. Zlokalizowano tam siedzibę Agronoma, którym był w tym czasie Ryszard Białowąs. Przeprowadzał szkolenia dla okolicznych rolników, przekazując wiedzę z nowych odmian i sposobów uprawy. W późniejszym okresie było to miejsce spotkań członkiń KGW. Obecnie pełni rolę klubu wiejskiego.

Aleksandrówek-Stanisławowo obszar położony na końcu ulicy Rolniczej w Stanisławowie, na charakterystycznym wzniesieniu na którym znajdował się wojskowy Punkt Radiolokacji. Nazwa prawdopodobnie pochodzi od dawnej nazwy Stanisławowa, Kolonia Aleksandryjska.

Berencizna (Barancizna) – osad, wpierw stanowiąca część wsi Kosewko, obecnie włączona do wsi Pomiechówek.

Bateryja – Teren leśny L-ctwa Szczypiorno oddz 152 , od strony wsi Szczypiorno , gdzie w/g przekazów ustnych mieszkańców stały baterie armat w czasie pierwszej wojny światowej. Widoczne ślady przypominające stanowiska artyleryjskie. Jest wzmianka w literaturze (do odszukania) o ostrzale fortu III od strony Szczypiorna w 1915. 

Biała Prochownia – 

Biele – Czarnowo

Borek – Czarnowo

Brody Stegny – Pomiechówek, za torami kolejowymi po prawej stronie ul. Serockiej jadąc w kierunku Czarnowa. W obrębie ulic Wiśniowa, Serocka, Topolowa.

Brzezinki – Do końca lat 40. XX wieku niewielka wieś, położona pomiędzy obecną wsią Śniadówko i wsią Błędowo. Obecnie nazwa używana jest sporadycznie w celu orientacji w terenie i wskazanie miejsca.

Budy – nazwa części wsi Wymysły położona pomiędzy gruntami wsi Szczypiorno, lasami po obu stronach i drogą powiatową Modlin – Janowo. Nazwa pochodzi od wsi Budy Szczypiorskie, Która w pierwszej połowie XIX w. obejmowała swoim zasięgiem bardzo duży obszar i graniczyły z gruntami miasta Zakroczym.  

Burty – Fragment stromej skarpy rzeki Wkry, za Księżą Górą. Niegdyś tradycyjne miejsce spotkań młodzieży. 

Cegielnia – Szczypiorno, po prawej stronie kamiennej drogi (obecnie jest tam położony asfalt) znajdowała się cegielnia. Istniała na początku XIX w. Przed wojną była własnością rodziny Wierzbickich, potomków kolonistów rosyjskich z lat 40 XIX w. Produkowano w niej nie tylko cegłę, ale także dachówki ceramiczne.

Czerwona Prochownia – 

Czerwona szosa – Pomiechówek, obecnie ul. Wolności, przed wojną w/ relacji mieszkańca p. Peczyńskiego była „wybrukowana” czerwoną cegłą.

Dodatki/Nowiny – 1. Mieszkaniec Orzechowa i Wójtostwa, który posiadał gospodarstwo do 5 ha, położone w Zapieckach, otrzymywał od państwa  2,50 ha dodatkowego pola i stąd nazwa-jako dodane i nowiny jako nowa ziemia.

2. Nowiny – w środkowej części wsi Wójtostwo, po pierwszej wojnie (lub w czasie jej trwania) wycięto las, pozyskane grunty rolne nazwano, Nowinami.

Dół Wiktorowicza – jeziorko o pow. ok. 500 m2 znajdujące się na terenie łąki p. Wiktorowicza, częściowo porośnięte tatarakiem. Ok 1500 m od jeziorka Koleń.

Drobna Szosa – Wieś Kosewo, kamienna droga za stawem w kierunku lotniska.

Fabryka – Powstała w latach trzydziestych na nadrzecznych polach cegielnia. Położona była pomiędzy wsią Stare Orzechowo i Kolonią (obecnie Nowe Orzechowo). Cegielnia produkowała cegłę głównie na potrzeby budowy Twierdzy Modlin. Produkcja była uzależniona od zamówień wojska. Atutem wytwórni był dogodny transport cegły, którą można było transportować drogą wodną, czyli rzeką Narew. Z czasem cegielnię rozbudowano i w tym czasie nazwano Fabryką. W pobliżu Cegielni powstały skromne domki (baraki) dla pracowników. Nazwa przetrwała do czasów współczesnych.

Gapia Górka – Tern po lewej stronie obecnej drogi powiatowej jadąc w kierunku Modlina., Pomiędzy parową zwaną Suchodółka, a lasem państwowym.

Geto – lub Getto

1. Północna część wsi od strony ośrodka Antidotum (kiedyś zwane Różą ). Według mieszkańców w czasie okupacji niemieckiej było tam kilka domów i Niemcy na czterech domach napisali pojedynczo litery G- E- T- O. Nazwa używana obecnie.

2. Pomiechowo, określenie używane w stosunku do budynków znajdujących się na początku ulicy Rolniczej o nr. 1,3,4,5,6,

Glinki – teren wsi Stanisłowowo. Tu pozyskiwano glinę na potrzeby cegielni pomiechowskiej. Pozostały głębsze i płytsze wyrobiska, część z nich tworzy stawy. Teren ulega powolnym zmianom, zostaje  zasypywany przez właścicieli gruntów, lub w sposób naturalny, zarastając roślinnością, lub wysychając.

Gliniana Droga – Droga przez las zwany „Pieńki” w L-ctwie Szczypiorno. Łączyła wsie Kosewo i Szczypiorno. W XIX w. droga zmodernizowana, została poszerzona i okopana rowami. Pełniła strategiczną rolę w komunikacji pomiędzy fortami, a Twierdzą. 

Głasica – teren w Goławicach I po prawej stronie drogi biegnącej do mostu w kierunku wsi Śniadówko. Według informacji zebranych przez Aleksandrę Witowską: „W Pobliskich Czajkach rodzina Niemców o nazwisku Reszke dzierżyła majątek. Dwudziestu trzech gospodarzy odrabiało tam pańszczyznę. Zostali uwłaszczeni w 1894 r. (czy w 1864 r. przyp. red.). Jedenastu gospodarzy, za swoją ciężką pracę, dostało do podziału Głasicę oraz możliwość wypasania zwierząt nad Narwią.

Gołaska Droga – Czarnowo. Nazwa drogi ,która ma swój początek na wysokości figury od strony Czarnowa, graniczącej z Pomiechówkiem. Dawniej prowadziła ona do Goławic, stąd też bierze się jej nazwa.

Gościniec – 

1. Czarnowo, to nazwa używana przez niektórych mieszkańców naszej gminy. Jest to droga prowadząca z Czarnowa do lasu, która jak głosi legenda była niegdyś częścią bursztynowego szlaku. Po bitwie pod Czarnowem w 1806 roku, drogą tą przeszło kilkanaście tysięcy żołnierzy armii napoleońskiej, idących w kierunku Nasielska.

2. Szczypiorno, historyczna droga ze Szczypiorna do Zakroczymia. Droga odchodząca od drogi powiatowej na wprost sklepu Promyk przez pola, w kierunku wsi Wymysły (od niej odchodziła Złodziejska Droga) . Tędy od strony Zakroczymia przybywali goście do szczypiorskiego dworu. Na mapach z początku XIX w. można dostrzec, że trakt był obsadzony drzewami.

Góra Wilczka – wieś Czarnowo, Jest to niewielkie wzniesienie porośnięte drzewami. mieszkała tam rodzina p. Wilczek stąd nazwa. Miejsce do zimowych zabaw dzieci, sanki.

Jan – Kapliczka św. Jana . Swego rodzaju punkt odniesienia dla mieszkańców wsi Szczypiorno – za Janem , przed Janem , obok Jana, itd

Jerozolimka – zwyczajowa nazwa wsi Goławice II. Jest kilka teorii opisujących pochodzenie nazwy. Oto one:

Jeziorko Pisz  – zjeżdżając na łąki od strony Księżej Góry, po ok 300 m znajduje się jeziorko w kształcie rogala o pow. ok 300 m2. Jak w większości takich stawów po każdorazowym wylewie Narwi, zostawało w tych zagłębieniach dużo ryb. Nieznane jest pochodzenie nazwy.  

Jeziorko Weszka – Łąki za oczyszczalnią ścieków w Pomiechówku. Jeziorko to zaznaczone jest na mapach z połowy XIX w. Obecnie zarośnięte. Dawne spędzania przez dzieci wolnego czasu, zimą na łyżwach, latem przy ognisku.

Kaczy Dołek – Nazwa części wsi Szczypiorno. Teren obejmujący ostatnie zabudowania w kierunku lasu przy Kamiennej Drodze, po jej obu stronach.

Kamienna droga, zwana też carską drogą, wieś Szczypiorno. Jadąc od strony Pomiechówka, mijamy osadę leśnictwa Szczypiorno i na skrzyżowaniu kierujemy się na wprost i już jesteśmy na dawnej drodze kamiennej. W tej części wsi położono asfalt, po kilkuset metrach, asfalt kończy się i jesteśmy na historycznej drodze, która powstała w drugim dziesięcioleciu XX w. Wykup gruntów pod strategiczną drogę, która miała łączyć poszczególne obiekty wojskowe (forty), władze carskie rozpoczęły w 1914 r.

Kamiuszkowo – Wieś Goławice I. Fragment rzeki o kamiennym dnie, miejsce czerpania wody przez mieszkańców tej części wsi. Nazwa pochodzi (podobno) z XIX w.

Kapuśniak – Wieś Goławice I, fragment łąk nad rzeką Wkrą, teren boiska wiejskiego. W latach wcześniejszych podobno uprawiano tam kapustę, wykorzystując wodę z rzeki do jej podlewania.

Karecka Górka – górka (ściślej lekkie wzniesienie} oblana wodą na terenie łąk pomiechowskich, na wysokości Stanisławowa. Koszona trawa po wysuszeniu, mogła być wywieziona jedynie pojazdem o dużych kołach – takich jak kareta, których wysokość gwarantuje przewiezienie  siana bez jego zamoczenia. Od nazwy tego pojazdu nazwano to wzniesienie.

Kazarmy – obszar od wsi Kosewo do placu zabaw we wsi Cegielnia – Kosewo. Do „Kaprala”

Kępa – teren w Starym Orzechowie pomiędzy wałem przeciwpowodziowym a Narwią. Kępa to łąki/pastwiska dla krów wszystkich mieszkańców Starego Orzechowa. Nazwa używana od 1964 roku.(?)

Kolonia – Część Orzechowa. W Starym Orzechowie część gruntów za tzw. Fabryką zwano Kolonią. Używano nazw Kolonia Orzechowo, lub orzechowo Kolonia. Obecnie urzędowa nazwa to Nowe Orzechowo.

Koło Dębu – Szczypiorno, droga przez pola w kierunku lasu i wsi Wymysły, przez Bateryje. W połowie polnego odcinak tej drogi stoi okazały dąb, stąd nazwa. 

Kowalskie Pola – Pomiechowo.

Księdza Sad – Pomiechowo

Księdza Rów –

Księża Góra – część wsi Pomiechówek..

Kuchnie

Lisi Fort – Taką nazwę uzyskał jeden z fortów (nr. XVI). Znajduje 

Lita – część gruntów położonych we wsi Błędowo.

Łagry – 

Łąki Sekłaczyńskie – 

Macharzeniec – podmokły teren, okresowo zalewany, położony przy Wkrze pomiędzy mostem kolejowym, a „Księżą Górą”. Jest zaznaczony już na mapie z roku 1825. Nazwa powszechnie znana i obecnie używana.  Brak wyjaśnienia pochodzenia nazwy.

Majewszczyzna – Pomiechowo

Markowe Góry – teren leśny 

Na Górce – część wsi Kosewko. Jadąc przez wieś obecną drogą powiatową od strony Pomiechówka w kierunku lasu i dalej wsi Szczypiorno, na wysokości zabudowań p. Wróblewskich tern zaczyna się lekko wznosić. Od tego miejsca do lasu nazywano Górką. np. Wiesław Krawczyk (długoletni sołtys tej wsi) mieszka na Górce

Niemiecka Kolonia – nazwa używana przez okolicznych mieszkańców, dla określenia obecnej wsi Nowy Modlin. Faktycznie była to niemiecka kolonia założona na przełomie XVIII i XIX w., w której zamieszkali koloniści pochodzący z Niemiec. Pierwotna nazwa to Lo…..

Oberwana Góra – teren rezerwatu „Dolina Wkry”. Od strony rzeki był widoczny duży piaszczysty fragment stoku, przypominający osuwisk, tak jakby część góry oberwała się. Obecnie miejsce to intensywnie zarasta krzewami i drzewami.

Ogrody –

Okuński Klin – taką nazwę noszą łąki przy ujściu Wkry do Narwi

Olszynki –

Opłotki – Wieś Goławice I. Do ustalenia lokalizacja.

Pale – miejsce dawnej przeprawy przez Wkrę w miejscowości Błędowo. Prawie na granicy z Borkowem.

Pasturnia – Szczypiorno. Ostatni dom po prawej stronie drogi powiatowej jadąc w kierunku wsi Śniadówko. Niewielki budynek zbudowany na przełomie XIX i XX w. na gruntach wspólnoty wiejskiej wsi Szczypiorno, z przeznaczeniem dla pasterza. Na nadrzecznych łąkach rzeki Wkry gospodarze wypasali swoje owce i krowy, w tym celu zatrudnili pasterza. Budynek w połowie lat trzydziestych XX w. został sprzedany p. Dąbrowskim. (Zapis  w protokole zebrania wiejskiego) 

Pawłówek – część wsi Wymysły

Piekarnia – zabudowania we wsi Szczypiorno w których już przed II wojną i jakiś czas po jej zakończeniu funkcjonowała piekarnia. Obecnie domek letniskowy. Nazwa używana współcześnie.

Pieńki – 

Poposkie

Punkt – miejsce na terenie łąk pomiechowskich, gdzie znajduje się stacja radiolokacyjna.

Rafka – 

Sarnie Górki – Pomiechówek, wcześniej Brody Parcele. Jeszcze przed budową linii kolejowej w Pomiechówku, która podzieliła ten obszar na dwie części, teren po prawej stronie drogi Modlin – Białystok nazywano Sarnie Górki. Był to obszar nie zamieszkały i prawdopodobnie porośnięty roślinnością krzewiasto – drzewiastą. Mapa z 1849 r. 

Sekłaczyna – patrz Łąki Sekłaczyńskie

Smolarnia – Wieś Kosewo. Miejsce pod lasem na północ od wsi Kosewo, mieściła się tam od początku XIX w. prawdopodobnie do początku XX w. smolarnia. Pozyskiwano smołę drzewną (i inne produkty), która miała szerokie zastosowanie m.in. wykorzystywana była w medycynie ludowej.

Stara Wieś – najstarsza część wsi Wymysły, położona wzdłuż  drogi równoległej do obecnej drogi powiatowej, od strony wsi Cegielnia – Kosewo do Suchodułki ( okresowego cieku wodnego). 

Suchodółka – nazwa występuje na XIX w mapach i przypisana jest do długiego wąwozu ciągnącego się z terenów Gminy Zakroczym, przez wieś Wymysły, Lasy L-ctwa Szczypiorno i łączy się z rzeką Wkrą w rezerwacie „Dolina Wkry”. Jest to okresowy, (głównie wiosną) ciek wodny. Suchodółką płynie nadmiar wody ze stawu w Kroczewie. Czasami nurt szerokiego miejscami strumienia jest b. silny i mimo, że jest stosunkowo płytki, często sprawiał problem w pokonaniu go. W/g relacji mieszkańców, tędy przechodziła ścieżka (dalej wzdłuż Glinianej Drogi), którą dzieci ze Szczypiorna chodziły do szkoły we wsi Kosewo. Przy większej wodzie w Suchodułce, dzieci przeprawiane były konno.

Szerokopole – pola w Starym Orzechowie

Środkowe -tak nazwano pola pomiędzy Starym i Nowym Orzechowem.

Troszkowizna – 

Wiklina – Fragment lasu dębowego w L-ctwie Szczypiorno. Nazwa pochodzi od rosnącej w tym miejscu i kilku innych  w latach 20 -30 XX w. plantacji wikliny. Miejscowi wiedzą z czego słynął ten kawałek lasu.

Wygon – drużka, ścieżka, którą wyganiano, wypędzano bydło, owce na wspólne pastwisko. Nazwa występuje w kilku rolniczych wsiach. Goławice I,

Zabudkowo – 

Zakręt pierwszy – fragment rzeki Wkry

Zakręt drugi – fragment rzeki Wkry

Zakręt Trzeci – Fragment rzeki Wkry

Zakręt Czwarty – fragment rzeki Wkry

Zamoście – część wsi Pomiechowo. Jet to teren położony pomiędzy torami kolejowymi, cmentarzem i rzeką Wkrą.

Za ostatni grosz – teren wsi Wymysły.

Złodziejska Droga –