Parafia rzymskokatolicka

Wstęp

Parafia Pomiechowo jest jedną z najstarszych na Mazowszu parafii, związanych przez stulecia z klasztorem z Czerwińsku, należących do Diecezji Płockiej.

Kalendarium

• 1065 r. – Pomnychów został nadany zakonowi benedyktynów z Mogilna.
• 1161 r. – z okazji konsekracji kolegiaty w Łęczycy, książę Bolesław IV Kędzierzawy nadał wieś Pomnychowo klasztorowi kanoników regularnych laterańskich z Czerwińska.
• 1254 r. – Opaci klasztoru w Czerwińsku na terenie diecezji płockiej założyli kościół w Pomnychowie, o czym świadczy dokument z 1254 roku, w którym legat Opizon wymienia parafię Pomnychowo jako jeden z dziewięciu kościołów na ówczesnym Mazowszu. W XIII wieku obszar parafii obejmował miejscowości: Moglno (Modlin), Kosewo, Kosewko, Szczypiorno, Goławice, Miękoszyno, Wolę Goławską, Wolę Psucką, Psucin, Orzechowo, Czarnowo i Brody. To zestawienie pokazuje, że istniejący do dziś obszar parafii, nie pokrywający się z obszarem gminy Pomiechówek, ma swoje korzenie w Średniowieczu. Pomiechowo było jedną z prepozytur opactwa w Czerwińsku. Posługę w parafii sprawowali  członkowie konwentu kanoników regularnych z Czerwińska.
• 1376 r. -biskup płocki Dobiesław mianował na proboszcza parafii Pomnichowo brata Gościmira, który zastąpił zmarłego plebana diecezjalnego.
• 1453 r. – Pomiechowo jest jednym z trzech probostw opactwa Czerwińskiego obsadzonych przez księży diecezjalnych.
• 1502 r. – opat Ambroży rozpoczyna budowę murowanego kościoła. prace trwały do 1517 roku, a następnie były kontynuowane przez opata Jana Lewickiego. Twórcą architektury kościoła mógł być sam Jan Baptysta Wenecjanin, pracujący przy rozbudowie katedry płockiej, oraz kolegiaty w Pułtusku.
• 1515 r. – potwierdzenie w specjalnym dokumencie, że patronami kościoła w Pomnychowie sa śś. Piotr i Paweł. Pierwszym patronem kościoła był św. Piotr.
• 1544 r. – kontynuacja rozbudowy kościoła przez opata czerwińskiego Jana Lewickiego.
• 1556 r. – budowa kaplicy murowanej od strony południowej kościoła. Proboszcz Winnicy, właściciel pobliskiego Szczypiorna, ufundował kaplicę jako wotum za otrzymany w Pomnychowie chrzest. Kaplicy nadano wezwanie Różańca Świętego. Ustanowiony został nawet ksiądz-promotor, który wspólnie z ludem śpiewał w nowej kaplicy różaniec. Utrzymywany był z dóbr Szczypiorna i miał swój specjalny domek. Ta funkcja z czasem wygasła.
• 1599 r. zmiana patrona kościoła na świętą Annę. Prawdopodobnie wtedy nastąpiła powtórna konsekracja kościoła po kolejnym remoncie i przebudowie. Wtedy powstał tak zwany domek dwuizbowy wikaryjski (plebania).
• 1649 r. kolejna przebudowa kościoła, a następnie poświęcenie go przez biskupa płockiego Wojciecha Tolibowskiego.
• 1775 r. – biskup płocki Michał Jerzy Poniatowski, zarządził  wizytacje dziekanatów diecezji płockiej. Na podstawie opisów z wizytacji powstał szczegółowy obraz parafii z tamtego okresu [cały opis – plik pdf]. Zawiera wiele szczegółowych, interesujących  informacji.
• 1781 r. – kolejna wizytacja biskupa Poniatowskiego.
• 1783 r. – staraniem proboszcza ks. Michała Mieszkowskiego z funduszy bpa płockiego Michała Jerzego Poniatowskiego (tego samego, który zarządził wizytacje), kościół został odrestaurowany. Odbudowana została wówczas wieża.
• 1803 r. – według niemieckiego dokumentu (ta część Mazowsza należała wtedy do Królestwa Prus), częściowo skonfiskowany parafii budynek, który był przeznaczony na izbę chorych, szkołę, szynk proboszcza, zostaje oddany parafii i przeznaczony na szkołę , izbę chorych i pomieszczenia dla księży. Decyzja jest wygodna dla władz pruskich, bo kosztami remontu zostaje obciążona parafia.
• 1806 r. – zniszczenie kościoła wywołane walkami wojsk francuskich i rosyjskich podczas Bitwy Napoleońskiej, która rozegrała się na łąkach koło Pomiechowa w dniach 23-24 grudnia. W kościele zorganizowano wtedy szpital polowy.
• 1813 r. remont kościoła poz zniszczeniach wywołanych bitwą napoleońską.
• 1837 r. – artysta Kajetan Kielisiński wykonuje akwafortę z wizerunkiem kościoła w Pomiechowie. Jest to pierwszy znany obecnie wizerunek tej świątyni.
• 1900 r. remont wieży kościoła oraz umieszczenie na frontonie wieży zamówionego u artysty Edmunda Perle wizerunku św. Anny, który niestety nie zachował się po zniszczeniach II wojny światowej.
• 1918 r. – w pomiechowskim kościele zostaje odprawiona uroczysta msza św. dla stacjonujących w Pomiechówku legionistów.
• 1919 r. 19 września – parafie pomiechowo odwiedza Wizytator Apostolski ks. prałat Achilles Ratti, późniejszy papież Pius XI w latach 1022-1939.
• 1939 r. pierwsze wojenne zniszczenia kościoła, szczególnie wieży.
• 1945 r. – zniszczenie kościoła, z którego zostaje ściana tylna z ołtarzem, fragmenty ścian bocznych oraz posadzka.
• 1945 r. – rozpoczęcie odbudowy przez księdza Stanisława Morawskiego, który niestety w wyniku zapalenia płuc spowodowanego dużym zaangażowaniem w prace budowlane,  umiera w grudniu.
• 1946 r. – proboszczem parafii zostaje ks. prałat Stanisław Mazurczak, który kontynuuje odbudowę do lat 60-tych. Jest zasłużonym dla parafii, lubianym proboszczem przez 39 lat.
•  1955-1957 r. – polichromie w pomiechowskim kościele wykonuje wybitna artystka Zofia Baudouin de Courtenay. Artystka wykonała także drogę krzyżową techniką „sgraffito”. Jest to jedna z dwóch tak wykonanych dróg krzyżowych w Polsce.
  
• 1986 r. – proboszczem parafii zostaje ks. kanonik Franciszek Kasprzycki, który wykonuje wiele prac remontowo-budowlanych kościoła, plebanii oraz buduje kaplice w Orzechowie.
• 198…r. – budowa kaplicy w Orzechowie.
• 2001 r. – proboszczem zostaje ks. Tadeusz Pepłoński.
• 2006 r. – proboszczem zostaje ks. Tomasz Cymerman.

Kościół jako zabytek

Trudno jednoznacznie określić styl wnętrza kościoła w Pomiechowie. Według Katalogu zabytków sztuki w Polsce z lat 70., znajdziemy tam elementy gotyku, renesansu i baroku. Budynek jest murowany z cegły i otynkowany. Złożony jest z trójprzęsłowej nawy i dwuskrzydłowego prezbiterium. Kościół zamknięty jest kwadratową wieżą od zachodu i kaplicą przy wschodnim przęśle nawy od południa, poprzedzoną nowszą kruchtą od zachodu. W przedłużeniu prezbiterium od wschodu znajduje się zakrystia, pod którą umieszczono sklepioną kryptę. Na ścianach prezbiterium znajdują się półkoliste arkady zwieńczone archiwoltami, wsparte ogzymsowanymi filarami przyściennymi. Ściany nawy podzielone są wydatnymi, zdwojonymi pilastrami, których ogzymsowane głowice połączone są psełdobelkowaniem. Chór muzyczny nad wejściem do nawy, został nadwieszony balkonowo. Kaplica otwarta jest do nawy niską półkolistą arkadą, Posiada sklepienie kolebkowo-krzyżowe z oknem rozglifionym, zamkniętym odcinkowo dwiema wnękami na szafy w ścianie. W południowej ścianie kaplicy znajduje się przejście do dobudowanej kruchty, również zwieńczone półkolistą arkadą. Autorką znajdującego się w ołtarzu głównym wizerunku św. Anny jest nieżyjąca już, miejscowa artystka Regina Słodownik. Do zabytkowych elementów świątyni należą:

• neobarokowy ołtarz kościoła datowany na 1887 rok. Podobnie ołtarz w kaplicy,
• barokowo-klasycystyczna chrzcielnica datowana jest na XVIII wiek,
• granitowe kropielnice z XVI wieku i końca XIX wieku.
• krucyfiks datowany na pierwszą połowę XVII wieku, krzyż malowany był na biało, na kolor orzechowy, obecnie na początku XXI wieku został odrestaurowany i przywrócono mu pierwotne barwy.
• organy z drugiej połowy XIX wieku, pochodzące ze zburzonego kościoła na ziemiach zachodnich,
• przedwojenne feretrony,
• XIX- wieczna posadzka,
• polichromie wykonane przez Zofię Baudouin de Courtenay
• droga krzyżowa wykonana przez Zofię Baudouin de Courtenay.