Wstęp
Urodzony w Pomiechówku, zasłużony wojskowy, generał brygady, uczestnik trzech wojen, z wykształcenia także rolnik.
Dzieciństwo i szkoły
Urodził się 24 lipca 1891 roku w Pomiechówku, wtedy był to powiat płoński, jako syn Kazimierza Knolla i Marii von Eynatten, pochodzącej z rodziny ziemiańskiej. Uczęszczał do gimnazjum w Penzie, a następnie w Kałudze, gdzie w 1908 roku zdał egzamin maturalny. Następnie studiował do 1910 roku na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Moskiewskiego, skąd po ukończeniu 5. semestru przeniósł się do Moskiewskiego Instytutu Rolnictwa uzyskując 30 maja 1913 roku dyplom agronoma. Podczas studiów od września 1912 przez rok odbył służbę wojskową w 19 Baterii Art. Konnej w Dubnie, po ukończeniu, której zdał egzamin oficerski, uzyskując stopień chorążego. Od września 1913 do czerwca 1914 roku pracował jako inspektor hodowli w centralnym Towarzystwie Rolniczym w Warszawie. Od początku 1914 roku członek PDS (Polskich Drużyn Strzeleckich). Tu przyjął pseudonim „Kownacki”, który jest drugim członem jego nazwiska. W okresie 15 lipca do 2 sierpnia 1914 roku przebywał na kursie instruktorskim w Nowym Sączu, który przerwał z powodu wybuchu I wojny św.
I wojna światowa
- Po przerwaniu kursu przybył do Krakowa. Dalszy przebieg służby:
- od 6 sierpnia 1914 roku służy w oddziale J. Piłsudskiego, dowódca plutonu w 1 kompanii II baonu
- od 13 września 1915 roku służył w 1 szwadronie kawalerii rtm. Wł. Beliny-Prażmowskiego
- od 12 października 1914 roku d-ca plutonu wywiadowczego 5. baterii, a od 3 maja 1915 roku I oficer 4 baterii
- 20 czerwca 1915 roku został mianowany por. art. w okresie od 23 lipca do 31 grudnia 1915 roku dowodził zorganizowaną przez siebie baterią art. konnej przy dyonie kawalerii rtm. Wł. Beliny-Prażmowskiego
- od 1 stycznia 1916 do 29 lipca 1917 roku był kolejno d-cą III i II dyonu 1 p. art. LP
- 1 listopada 1916 roku mianowany kpt. art.
- po kryzysie przysięgowym od 6 sierpnia 1917 roku internowany przez Niemców w obozie w Beniaminowie
- w maju 1918 roku urlopowany w celu załatwienia spraw rodzinnych, do obozu już nie powrócił
- 25 października 1918 roku przyjęty do PSZ i przydzielony do sztabu inspektora artylerii
- od 6 listopada 1918 roku organizował 1 pap Leg., którym dowodził do 1 listopada 1919 roku
- 8 listopda 1918 roku mianowany przez Radę Regencyjną mjr art.
- w listopadzie 1918 roku ranny w walkach z Ukraińcami pod Przemyślem
- od 1 listopada 1919 do marca 1920 roku był k-dtem Szkoły Podchorążych artylerii w Poznaniu, równocześnie ukończył miesięczny kurs w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie
Wojna polsko-bolszewicka
- od marca do 15 lipca 1920 roku dowodził I Brygadą Art. Leg. na froncie wojny polsko-bolszewickiej
- następnie do 15 grudnia 1920 roku dowodził I Brygadą Piechoty Leg., uczestniczył w walkach odwrotowych i ofensywnych
- 1 kwietnia 1920 roku mianowany płk sł. st. art.
Dwudziestolecie międzywojenne
- od 1 stycznia do sierpnia 1921 roku z-ca szefa sekcji art. i służby uzbrojenia w departamencie I MSWoj. w Warszawie, ukończył w tym czasie dwumiesięczny kurs wyższych dowódców w Warszawie oraz kurs wyższych dowódców art. w Toruniu
- od 1 listopda 1921 do sierpnia 1922 roku pełnił funkcję szefa art. i służby uzbrojenia w DOGen., potem DOK VII Poznań zweryfikowany w stopniu płk sł. st. art. z starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku
- kończył 3–miesięczny kurs dowódców dywizji w Warszawie
- od jesieni 1922 roku studiował we francuskiej Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu, którą ukończył w grudniu 1924 roku uzyskując dyplom oficera Sztabu Generalnego
- po powrocie do kraju od 22 lutego 1925 do 28 lutego 1935 roku dowodził 13 DP, w Równem (obecnie Ukraina), w tym czasie, w 1927 roku odbył podróże służbowe do: Czechosłowacji, Francji, Włoch, Szwecji i Wielkiej Brytanii.
- 1 stycznia 1927 roku mianowany gen. bryg
- w okresie od 10 listopada 1932 do 20 sierpnia 1933 roku przebywał na kursie w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie
- od 28 lutego 1935 do sierpnia 1939 roku był dowódcą DOK VII w Poznaniu, pełnił także funkcję generała do prac w GISZ – rejon inspekcji Poznań,
- w latach międzywojennych był prezesem okręgowym Związku Legionistów, przewodniczącym koła 1 Pułku Art. Leg. oraz Prezesem Wołyńskiego Klubu Jeździeckiego
II wojna światowa
- podczas kampanii wrześniowej 3 września 1939 roku objął dowództwo GO „Koło” przemianowanej 6 września 1939 roku na GO jego imienia w składzie Armii „Poznań” dowodząc tą grupą poprowadził główne uderzenie Armii „Poznań” w bitwie nad Bzurą 9-12 września 1939 roku
- po walkach nad Bzurą i w Puszczy Kampinoskiej przebił się 20 września 1939 roku z grupą swoich żołnierzy i oficerów do Warszawy
- po kapitulacji Warszawy od 28 września 1939 roku w niewoli niemieckiej, przebywał w oflagach nr IV A w Hohnstein, nr IV B Königstein i nr VIII E w Johannisbrunn, a od 27 kwietnia 1942 roku w oflagu nr VII A w Murnau. Podczas pobytu w oflagach uczestniczył w pracy konspiracyjnej. Był szefem łączności z krajem i zagranicą
- 29 kwietnia 1945 roku uwolniony przez wojska amerykańskie wyjechał na krótko do Francji, po czym przedostał się do Włoch, gdzie otrzymał przydział do II KP
- pełnił służbę w Dowództwie II KP. Od 30 października 1945 roku był generałem do zleceń w dowództwie II korpusu, po ewakuacji II KP do Wlk. Brytanii został zdemobilizowany.
Życie powojenne i rodzina
Po demobilizacji generał zamieszkał na terenie Walii, gdzie prowadził niewielką farmą rolną. W ten sposób powrócił do pierwotnie wyuczonego zawodu agronoma. Niewiele wiadomo na temat tamtego okresu życia. Zmarł 2 września 1953 roku w Beaumaris w hrabstwie Anglesey i tam jest pochowany. Był żonaty od 1916 roku z Janiną Chramiec, z którą miał córkę Barbarę Marię urodzoną w 1918 roku.
Odznaczenia i Awanse
- chorąży – 15 września 1913 r.
- porucznik – 15 maja 1915 r.
- kapitan – 1 listopada 1916 r.
- major – 13 października 1918 r.
- pułkownik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 19. lokatą w korpusie oficerów zawodowych artylerii
- generał brygady – 16 marca 1927 r. ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 r. i 11. lokatą w korpusie generałów
ODZNACZENIA
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (16 lutego 1921 r.)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1938 r.)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934 r.)
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931 r.)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1926 r.)
- Krzyż Walecznych (sześciokrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930 r.)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Państwowa Odznaka Sportowa
- Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja)
- Medal Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)
Ciekawostki
- W Poznaniu istnieje ulica gen. Knolla-Kownackiego.
- W Pomiechówku jego imię nosi przedszkole „Pod Dębami”
- Został wydany medal z podobizną generała
- Opublikował :
Podręcznik artylerii dla podoficera i kanoniera (cz. I, Kraków 1913; cz. II, Piotrków 1916)
Podręcznik Artyleryi, Kraków 1915
W obronie lekkich bateryi (Bellona, 1918)
Bój pod Uzdowem (Bellona, 1938)
- w 2009 roku do komendy w Śródmieściu w Warszawie zgłosił się pokrzywdzony, który poinformował funkcjonariuszy przyjmujących zgłoszenie, że z jego mieszkania w centrum skradziono cenną pamiątkę rodzinną. Była to szabla kawaleryjska należąca do dziadka zgłaszającego, generała Edmunda Knoll-Kownackiego, żołnierza wojny obronnej 1939 r., będącego jednym z dowódców Armii Poznań. Tę szablę generał dostał od swoich żołnierzy w 1933 roku, gdy służył w garnizonie w Równem. Skradzione ostrze było charakterystyczne. Rękojeść była z jasnej kości, na głowni jest inskrypcja „Bóg, Honor, Ojczyzna” i dedykacja „Od żołnierzy garnizonu Równe dla generała Edmunda Knoll-Kownackiego” z datą 1933 rok. Na pochwie był wygrawerowany monogram E.K.K.
Źródła
http://www.bohaterowie1939.pl/polegly,knoll-kownacki,edmund,7774.html
https://audiovis.nac.gov.pl
https://www.valka.cz/Knoll-Kownacki-Edmund-Stanislaw-t30335
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl
Informacje o przodkach i metryka otrzymane od Pani Moniki Jończy.